Pazarlık Etmek Sünnet Midir?

İlk olarak şunu belirtmek gerekir; pazarlık yapmak yani bir malın fiyatı için satıcı ile anlaşmaya çalışmak helaldir. Satıcı sizin istediğiniz fiyata razı olması ve isteyerek o malı size satması dinen de uygundur. Helal olmayan durum alışverişte herhangi bir aldatmacanın kasten yapılmasıdır.

"Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi helak etmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir." (Nisa suresi, 29. ayet)

Ticari hayattın ana gayesi alım ve satım işlemidir. Dinimizde de ticaret hakkında bir çok olumlu hadis vardır. Bizzat Hz. Peygamber Efendimiz (Sav) ticaret ile uğraşmıştır. Dinimizde ticaretin ahlakı şöyledir; alan - satanın rızası, dürüstlük, yapılan ticaretin alan - satana veya başkalarına zarar vermemesi.

Pazarlıkla ilgili hadis

Sahih hadisler içinde direk "pazarlık yapınız", "pazarlık yapmayı tavsiye ediyorum", "pazarlıkta bereket vardır" gibi ifadeler bulunmamaktadır. İslam alimleri hadislerin içinden net olarak "pazarlık sünnettir" yorumunu yapmamışlardır ve buna işaret eden bir hadis yoktur. Sadece kaynaklarda Hz. Peygamber'in (Sav) ticaretle uğraştığı bilinmekte ve alış veriş yaparken pazarlık yaptığından veya o alışveriş için bazı şartlar koyulduğundan bahsedilmektedir.

Örneğin; Peygamber Efendimiz (Sav), sahabelerden Cabir'dan (ra) bir deve satın almış ve Cabir devesini satarken dönünceye kadar devenin sırtına yük yükleyip ehlini bindireceğini söylemiş ve Hz. Peygamber'de bunu kabul etmiş ve alış verişi o şekilde tamamlamışlardır.

Dolayısıyla pazarlık sünnettir tabiri buradan gelmektedir ama buna işaret eden bir hadis bulunmamaktadır. Makul ölçülerde alıcı ile satıcının fiyat üzerinde anlaşması uygun görüldüğü gibi, illa da pazarlık yapılacak diye bir gaye yoktur. Pazarlık sadece malı ucuza almak değildir, şartlar konusunda anlaşmakta pazarlık sayılır.

"Birbirinden ayrılmadıkça alan ve satan pazarlığı bozmakta muhayyerdir. Alan satan doğru söyler, malın özelliklerini açıklarlarsa alışverişleri bereketlenir; yalan söyler ve malın ayıplarını gizlerlerse, ticaretlerinin bereketi yok olur." (Müslim)