Fitre Nedir ve Fitre Miktarı

Fitre Müslümanların vermesi gereken bir sadakadır. Verilen bu fitreler yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye, bayramlarını güzel bir şekilde geçirmeye yardımcı olan bir mali bir ibadettir aslında. Oruç tutan veya tutamayan herkesin fitre vermesi gerekir.

"Rasûlullah (sav) oruçluları gereksiz ve çirkin sözlerden arındırmak ve yoksullara yiyecek sağlamak için fitreyi farz kılmıştır. Fitreyi kim namazdan önce öderse, bu makbul bir zekât, kim de namazdan sonra öderse, herhangi bir sadaka olur." (Buhari)

 

2020 yılı fitre miktarı

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 2020 yılı için fitre miktarı (sadaka-i fıtır) en düşük 27 TL olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu miktar, asgari miktar yani en az tutardır. Fıtır sadakası konusunda bir üst sınır yok, herkes kendi durumuna göre asgari günlük gıda harcamalarına denk düşecek bir meblağı vermesinin daha doğru olacağı diyanet tarafından belirtiliyor.

Bu fitre sadakası, gıda gibi ayni olarak veya para şeklinde nakit olarak verilebilmektedir.

Kimler fitre verir

Bir kimsenin fitre verebilmesi için aşağıdaki şartları taşıması gerekir.

- Hanefi mezhebine göre fitre sadakası ile yükümlü sayılmak için, kişinin Ramazan Bayramı’nın birinci günü, temel ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olması gerekir.

Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre ise, fıtır sadakası için, zenginlik ölçüsü olan nisaba malik olmak şart değildir. Temel ihtiyaçlarının dışında, bayram gün ve gecesinde yetecek kadar azığa sahip olmak yeterlidir.

- Ebû Hanife, Ebû Yûsuf ve diğer üç mezhep imamının ortak görüşüne göre, fitre için akıllı ve ergen olmak şart değildir. Bu yüzden küçüğün ve akıl hastasının malından da velisinin fitre vermesi gereklidir. Fitrenin ibadet yönünü üstün kabul eden, Hanefîlerden İmam Muhammed ve Züfer’e göre ise, küçüklerin ve akıl hastalarının malından fıtır sadakası vermesi gerekmez.

- Bir kimsenin, kendi dışındaki kişinin fıtır sadakası ile yükümlü sayılması için, bu kişinin onun velayeti altında olan ve bakmakla yükümlü bulunduğu kişilerden olması gerekir. Buna göre bir kimse velayeti altında bulunan küçük çocuklarının veya akıl hastası olan yakınlarının fitresini vermekle yükümlüdür.

- Hanefîlere göre, fitre Ramazan Bayramı’nın 1. günü fecrin doğuşu ile vacip olur. Fitre, Ramazan Bayramı’ndan bir veya iki gün öncesi ile Bayram Namazı arasında ödenmesi doğrudur. Böylece yoksullar, Bayram'dan önce ihtiyaçlarını karşılamış olurlar.

Fitre kimlere verilir

Fitrenin kimlere verilmesi gerektiği Kur'an da açıklanmıştır;

"Sadakalar (zekatlar), Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslam’a ısındırılacak olanlarla (özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir." (Tevbe Suresi, 60.ayet)

Verilecek fitre bir veya bir kaç yoksula verebilir. Fitre yükümlünün bulunduğu yerdeki yoksullara verilmesi daha doğrudur.

Fitre; anne, baba, büyük ana ve büyük babalarına, oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklarına verilmez.

"Hz. Peygamber (sav) fıtır sadakasını 1 sâ’ (ölçek) hurma ve 1 sâ’ arpa olmak üzere köle, erkek, kadın, küçük ve büyüklere farz kılmış ve insanlar (bayram) namazına çıkmadan önce verilmesini emretmiştir." (Buhari)